Je draait je even om in de keuken en hoppa: je kat zit met z’n tong in het mayonaisekommetje. Herkenbaar. De meeste katten zijn nieuwsgierig, en mayo ruikt voor veel katten gewoon interessant door het vet. Maar mogen katten mayonaise eigenlijk, of is dit zo’n “kan best een keer” die stiekem toch gedoe geeft?
In dit artikel leg ik je nuchter uit wat mayonaise met een kattenlichaam doet, welke ingrediënten het risico vergroten, welke klachten je kunt zien en wat je het beste doet als je kat toch al gelikt heeft. Ook geef ik veilige alternatieven die wél passen bij een kat.
Het korte antwoord: liever niet
Als je mij om eerlijk advies vraagt: ik raad mayonaise voor katten af. Niet omdat een enkel miniscuul likje meteen dodelijk is, maar omdat mayo precies zo’n product is dat weinig toevoegt en wél onnodige risico’s meebrengt. Het is calorierijk, vet, vaak zout en kan ingrediënten bevatten waar katten echt slecht op gaan.
Een kat is een obligate carnivoor. Dat betekent dat haar lijf gemaakt is voor dierlijke eiwitten en vetten uit prooi, niet voor bewerkte sausjes. Mayonaise is dus geen “traktatie” die logisch past in het dieet, eerder een glijbaan naar maagklachten, overgewicht of erger als er verkeerde smaakmakers in zitten.
Waarom mayonaise problemen kan geven
Het vet en de calorieën zijn het grootste praktische probleem
Mayonaise is een vetbom. Zelfs als je kat er maar af en toe wat van krijgt, kan dit snel optellen. Veel huiskatten hebben al een vrij rustig leven, zeker binnenkatten. Dan is extra vet uit mayo simpelweg niet handig.
Wat ik hier zorgelijk aan vind: baasjes zien mayo soms als onschuldige “likbeloning” omdat de kat er zo enthousiast van wordt. Maar enthousiasme zegt niets over geschiktheid. Bij regelmatig geven vergroot je het risico op overgewicht en dat brengt weer een hogere kans op onder andere suikerziekte en gewrichtsproblemen met zich mee.
- Veel calorieën in een klein beetje
- Veel vet zonder voedingswaarde voor de kat
- Kan bij gevoelige katten bijdragen aan pancreasklachten
Kruiden en smaakmakers kunnen het echt link maken
Niet elke mayonaise is hetzelfde. En juist dat maakt het lastig. “Gewone” mayo bestaat meestal uit olie, ei en zuur. Maar varianten zoals truffel, knoflook, mosterd, kruiden, chili of “burger mayo” bevatten vaak extra’s die voor katten problematisch zijn.
De grootste rode vlag is alles uit de uienfamilie. Knoflook, ui en bieslook kunnen rode bloedcellen beschadigen en leiden tot bloedarmoede. Daarom ben ik daar heel streng in: als je niet 100 procent zeker weet wat erin zit, ga er dan vanuit dat het ongeschikt is. Meer hierover lees je in mijn aparte uitleg over knoflook bij katten.
- Knoflook of ui kan giftig zijn
- Kruiden kunnen de maag irriteren
- Zout en smaakversterkers zijn onnodig belastend
Rauw ei en zuren: niet ideaal, zeker niet bij herhaling
In veel mayo zit ei verwerkt, vaak gepasteuriseerd, maar niet altijd. Rauw ei en rauw eiwit kunnen bij herhaalde inname problemen geven, onder andere door effecten op bepaalde B vitamines. Daarnaast kan het zure deel, zoals azijn of citroensap, de maag extra prikkelen. Katten hebben geen baat bij zure smaakmakers.
Wil je je echt verdiepen in ei en katten, kijk dan ook naar mogen katten rauw ei. Het punt is niet dat elk spoor ei direct fout is, maar dat mayo een bewerkt mengsel is met meerdere prikkels tegelijk.
Wanneer is een likje mayonaise “niet meteen paniek”?
Als je kat één keer een klein likje van een lepel pakt, en het is gewone mayo zonder knoflook of kruiden, dan is dat meestal geen reden om in de stress te schieten. In de praktijk zie je hooguit wat zachte ontlasting of een keer spugen bij gevoelige katten.
Waar ik wél alert op zou zijn:
- Je kat heeft een gevoelige darm, IBD of snel last van diarree
- Je kat is te zwaar of moet juist afvallen
- Het gaat om mayo met kruiden, knoflook, ui of pittige toevoegingen
- Je kat heeft een voorgeschiedenis met alvleesklierproblemen
Symptomen: zo merk je dat mayo niet goed valt
De meeste klachten zijn maagdarm gerelateerd en ontstaan binnen enkele uren. Let op veranderingen in gedrag, want katten verbergen ongemak graag. Bij Luna merk ik bijvoorbeeld eerder dat ze zich terugtrekt dan dat ze meteen drama maakt in de kattenbak.
- Braken of kokhalzen
- Diarree of opvallend zachte ontlasting
- Buikpijn: krom lopen, niet aangeraakt willen worden
- Sloomheid of minder eetlust
- Bij giftige smaakmakers: bleke slijmvliezen, snelle ademhaling, zwakte
Wat te doen als je kat mayonaise heeft gegeten
Stap 1: check welke mayo het was en hoeveel
Pak de pot of verpakking erbij en kijk naar de ingrediënten. Zie je knoflook, ui, bieslook of een kruidenmix? Dan zou ik sneller de dierenarts bellen, zeker bij een grotere hoeveelheid. Gaat het om een mini likje van gewone mayo, dan kun je vaak volstaan met observeren.
Stap 2: geef rust, water en houd het simpel
Laat je kat gewoon drinken en voer daarna weer normaal kattenvoer. Ga niet “compenseren” met melk of extra snacks. Veel katten zijn namelijk lactose intolerant, dus dat kan de diarree juist erger maken.
Ik ben ook geen fan van zelf dokteren met huis middeltjes. Actieve kool kan in sommige situaties nuttig zijn, maar alleen als je weet wat je doet en als de dierenarts het passend vindt voor jouw situatie. Bij twijfel: bellen is echt beter dan gokken.
Stap 3: wanneer je direct de dierenarts belt
Bel direct als één van deze punten klopt:
- Je vermoedt knoflook, ui of bieslook in de mayo
- Je kat blijft herhaaldelijk braken of krijgt waterdunne diarree
- Je ziet sufheid, trillen, wankelen of duidelijke buikpijn
- Het is een kitten, senior of kat met een chronische aandoening
Waarom sommige katten “alleen maar mayo” willen
Ik hoor dit vaker dan je denkt: een kat die het liefst elke dag mayo bij de tonijn zou krijgen. Dat is meestal geen echte “verslaving”, maar een combinatie van vet, geur en routine. Vet draagt aroma’s en geeft een sterke beloningsprikkel. Als je er één keer aan toegeeft, leert de kat razendsnel dat bedelen loont.
Wat ik zou doen: stop er helemaal mee en maak het aantrekkelijker met iets wat wél past. Als je kat vooral op visgeur reageert, kies dan voor kattenvoer met een hoger vlees of vispercentage, of een klein beetje vis op waterbasis. Geef je tonijn uit blik, check dan ook mijn uitleg: mogen katten tonijn uit blik.
Veilige alternatieven voor mayonaise als traktatie
Als je kat iets “extra’s” wil, snap ik dat helemaal. Ik ben ook zo’n baas die in de supermarkt denkt: wat is nu een verantwoorde verwennerij? Het punt is: het moet kat vriendelijk blijven, zonder kruiden, zout en onnodige vetten.
Praktische opties die meestal goed gaan
- Natvoer van goede kwaliteit als beloning in kleine porties
- Een klein stukje gekookte kip zonder zout of kruiden
- Een beetje vocht van gekookte kip of vis, puur voor de geur
- Kattensnacks met duidelijke ingrediëntenlijst en zonder ui of knoflook
Wat ik liever niet als “mensen alternatief” geef
Veel mensen grijpen naar zuivelproducten omdat het romig lijkt, maar katten reageren daar vaak slecht op. Denk aan kwark of yoghurt. Wil je weten hoe dat zit, lees dan ook: mogen katten kwark. Romig is voor ons een comfortfood, maar voor katten is het vaak vragen om gedoe in de kattenbak.
Mijn oordeel als kattenmens
Als Sanne, kattenmama van Luna en Simba, ben ik best nuchter: een kat leeft niet langer of gelukkiger door mayonaise. Het is vooral “leuk voor ons” omdat ze het zo grappig graag wil. Maar ik vind dat we als baasje ook mogen zeggen: dit past niet in jouw dieet.
Mijn vuistregel is simpel. Heeft het geen voedingswaarde voor de kat en is er zelfs een kans op giftige toevoegingen, dan verdient het geen plek in de routine. Bewaar mayo voor je eigen broodje en geef je kat iets waar haar lijf daadwerkelijk iets mee kan.
Conclusie
Mogen katten mayonaise? Liever niet. Een eenmalig, piepklein likje gewone mayo zal meestal geen ramp zijn, maar mayonaise is te vet, te calorierijk en kan verraderlijke ingrediënten bevatten zoals knoflook of ui. Bij maagklachten is observeren vaak genoeg, maar bij herhaald braken, ernstige diarree of twijfel over de ingrediënten bel je direct je dierenarts. Kies als alternatief liever voor kleine porties natvoer of ongekruide, gekookte kip.
veelgestelde vragen
Mogen katten mayonaise als het maar een klein beetje is?
Een klein likje van gewone mayonaise is meestal niet direct gevaarlijk, maar het blijft ongeschikt als traktatie. Door het hoge vetgehalte kan je kat alsnog braken of diarree krijgen, vooral bij een gevoelige maag. Maak er geen gewoonte van en voorkom varianten met kruiden, mosterd of knoflook.
Is mayonaise giftig voor katten?
Mayonaise zelf is niet altijd “giftig” in de strikte zin, maar kan wél giftig worden door toevoegingen zoals knoflook, ui of bieslook. Daarnaast kan het vet en zout klachten geven. Zie je deze ingrediënten of eet je kat veel mayo, neem dan contact op met je dierenarts voor advies.
Waarom vindt mijn kat mayonaise zo lekker?
Veel katten reageren sterk op vet, omdat vet geurstoffen draagt en intens ruikt. Daarnaast kan het een aangeleerde gewoonte zijn: één keer toegeven betekent vaak dat je kat het blijft vragen. Als je kat mayo zoekt, bied dan een katvriendelijk alternatief met een sterke geur, zoals een klein beetje natvoer.
Wat zijn symptomen als mijn kat slecht reageert op mayonaise?
De meest voorkomende klachten zijn braken, diarree, misselijkheid en sloomheid. Bij mayo met ui of knoflook kun je ernstigere signalen zien zoals zwakte, bleke slijmvliezen of opvallende lusteloosheid. Bij aanhoudende klachten of twijfel over de ingrediënten is snel bellen met de dierenarts de veiligste keuze.
Mogen katten mayonaise met tonijn of op een boterham?
Ik zou het niet doen. Tonijn met mayonaise lijkt onschuldig, maar je maakt het onnodig vet en calorierijk en je introduceert extra additieven. Geef liever een kleine hoeveelheid tonijn zonder saus, of kies voor compleet natvoer met vis. Zo blijft de voeding beter in balans en voorkom je bedelgedrag.
